Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

„Kto wie — odpowie mu sędziwy starzec Starowolski — Bóg jest wszechmocny a los odmienny".
Zamilkł król szwedzki, w cichości i z uszanowaniem resztę oglądał grobowców, a wnet doznał, że łatwo mu było zdobyć, trudno utrzymać.

171.
Konfederacja tyszowiecka
Jan Kazimierz pewnie, iż nie miał tyle hartu duszy co dawny król Łokietek, ale zmianę losu z rezygnacją znosząc, równie jak tamten nie rozpaczał i żył
nadzieją. Liczył on wiele na tenże naród, który go na chwilę opuścił, i czekał, aby w nim roztlało prawe miłości ojczyzny uczucie.
Stali przy nim jedynie szlachta pruska, a co więcej wszystkich zastanawiało, że Augustyn Kordecki, przeor paulinów, potężnie bronił Częstochowy, stojącej na Jasnej Górze, a
cudami słynącym obrazem Najświętszej Panny Marii zaszczyconej. To zdarzenie obudziło uczucie.
Stanisław Lanckoroński, Potoccy i inni zawiązali 1655 29 grudnia konfederację tyszowiecką, oświadczając, że z powodu, iż Karol Gustaw przyrzeczeń wiarołomnie nie dotrzymuje i
gwałty popełnia, więc obowiązują się bić się za wiarę katolicką, za prawa, swobody i ojczyznę, wszystkich uznając za nieprzyjaciół, kto by trwał przy Karolu Gustawie, a pewni
są, że Jan Kazimierz im dopomoże.
Ze Śląska przez Węgry i trudne górzyste drogi sprowadzony był Jan Kazimierz do Lwowa, siebie i całe Królestwo oddając opiece Najświętszej Pannie Marii na Jasnej Górze słynącej
wychodzi w pole. Kupi się wszystko do niego, wojsko kwarciane do swoich obowiązków i posłuszeństwa wraca.
Jerzy Lubomirski, hetman polny koronny, i Stefan Czarniecki stają się duszą powszechnego powstania, a występują z innymi na czele wojsk i szlachty, prowadzą je na pole chwały.
Wnet wszyscy doznali, że Polska żyje w całości.

172. Wojna brandeburska, siedmiogrodzka
Niesłychanie pogniewany Karol Gustaw na szlachtę łupił ich włości i mordował.