Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Żeby do tego nie miał przeszkód, starał się utrzymywać pokój, a wojny unikać.
Zawierzył w tym razie zanadto sąsiadom, to jest królowi czeskiemu i węgierskiemu, którzy go oszukiwali pośrednicząc we wszystkich jego ugodach zawartych na szkodę państwa.
Przez te układy, pokojem w Kaliszu, 1343, zawartym, odzyskał od Krzyżaków Kujawy ,i ziemię dobrzyńską, a za to zrzekł się bogatej prowincji Pomorza Gdańskiego, która od tego
czasu poczyna się Prusami nazywać.
Wyjednawszy od króla czeskiego zrzeczenie się Mazowsza i tytułu króla polskiego, zrzekł się nawzajem całego Śląska, który Czesi posiadali, i Polska go na zawsze straciła.
Ludwikowi zaś królowi węgierskiemu, siostrzeńcowi swemu, zapewnił po sobie koronę polską.
Miał on po sobie dziedziców Piastów, którzy po nim następować byli powinni: takim był książę kujawski Władysław Biały i dalsi książęta mazowieccy.
Lecz Kazimierz zwołał zjazd, czyli sejm 1339 r. do Krakowa, gdzie z narodem o następcy po sobie radził i Ludwika po sobie następcą naznaczył.
Później, 1355, Ludwik król węgierski w Budzie zaręczył narodowi polskiemu, że podatkami nie będzie samowolnie uciskał. Od tego czasu korona polska uważaną była za elekcyjną.
92. Prawodawstwo, Ruś
Kazimierz Wielki był prawodawcą.
Na sejmie prawodawczym w Wiślicy, 1347, ogłosił w języku łacińskim pamiętny statut, którym godził i jednoczył prawa wielkopolskie z małopolskimi.
Dla miast, 1363, wyższe sądy ustanowił.
Wiele miast obmurował i wiele gmachów ;po miastach pomurował, Uniwersytetowi krakowskiemu, 1364, dał pierwsze początki, którego później Jagiełło, 1400, fundował.
, Wojny uniknąć nie mógł.
Umarł był, 1340, Bolesław mazowiecki, książę ruski, bezpotomny: Kazimierz księstwo halickie, czyli ruskie po nim pozostałe do Korony przyłączył, na co większa część
mieszkańców Rusi chętnie przyzwoliła. Bez wojny się to stało.