Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Ale w Polszcze, która zbytku ludzi nie miała, Bolesław niemało tysięcy jeńców poosadzał na roli, ażeby się stali osadnikami rolnikami, przez co nabywali wolność, uważani byli
za kmieciów i obywatelów. Podobnie i panowie swoich jeńców na swych ziemiach osadzali, a skoro ich osadzali, tym samym uwalniali i w kmieci zamieniali.
Tacy z jeńców osadnicy, pospolicie osadzani po lasach, aby je wprzód na uprawną rolę wycięli i wykarczowali, nim by wolnymi zostali.

34.
Bolesława zabawy
Lasów było jeszcze bardzo wiele i puszcze liczne. Stąd panowie i sam Bolesław lubili łowy. Panowie polowali w swoich lasach, a Bolesław w swoich.
Chociaż był dużo otyły i nieco ciężki, to nie przeszkadzało do używania tej rozrywki.
Polowania były ogromne na zwierza, których dziś niewiele mamy: na łosie, na żubry, na tury, niedźwiedzie, dziki, obławą przedsiębrane.
Albo mniejsze na ptastwo, wyuczonymi sokołami. Dla tych łowów w różnych okolicach krajowcy obowiązani byli różne daniny, opłatę i służbę.
Po wielu Okolicach starannie hodowano bobry będące też łowów przedmiotem.
Jako i rozmaity połów ryb.

35.
Wiele ludów w jedno państwo spoił
Bolesław zniewalając, często przymusem, wiele ludów i gmin słowiańskich, składać jedno państwo, najwięcej z Lechitów złożone, a imię
Polski noszące, przyjmował na siebie ciężki obowiązek pojednania i pobratania niechętnych między sobą.
Obdarzony niezwykłym talentem jednania sobie umysłów, dokazał tego, że równie go miłowali Polanie, którzy z nim panować się zdawali, jak i Mazurowie, i Krakowianie, i Ślązacy,
i Morawcy. Dla wszystkich stawał się prawdziwym ojcem.
Krakowianie, Ślązacy, Mazurowie i Polacy, jakby różnych matek dzieci, jakby sieroty, w jedną połączeni familią, w nim ojca znaleźli.
On sprawiedliwością swoją tyle sprawił, że wszyscy, zapomniawszy na to, że nie jednej matki byli, zdawało się im, że się rodzonymi bracią stali i w nim prawdziwego ojca widzieli.