Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Bolesław III Krzywousty utrapiony Zbigniewa niespokojnym duchem, bez odpoczynku wojował nieprzyjaciół od niego podniecanych; Prusaków, Pomorzan, Czechów i Niemców.
Najwalniejsza była wojna niemiecka, która się tym skończyła, że cesarz [Henryk V]
pomknąwszy się aż pod Wrocław, długo tu obozem leżąc, ogłodzony, umknął z resztą wojska,
zostawiwszy pole, które potomność na zniewagę nieprzyjaciół Psim Polem nazwała. Innym wojennym dziełem Bolesława było podbicie i ochrzczenie Pomorza od Wisły aż do Odry.
Po wielekroć ta kraina od królów polskich wojowana była. Najwięcej jednak do jej podbicia usilności dołożył Bolesław Krzywousty.
Zaborczym zapędem swoim pomknął się i dalej Bolesław III, zdobył i dalsze, aż do wyspy Rugii pobrzeża od narodów lutyckich.
osiadłe, czego jednak następcy jego pod swym panowaniem nie utrzymali.

47.
Zabójstwo Zbigniewa
Każde wojowanie nieprzyjaciół było upokorzeniem Zbigniewa i przekonaniem o jego występkach.
Po wiele razy chciał Zbigniew brata zgubić, po wiele razy Bolesław III miał go w ręku i przebaczał jemu.
Wyzutemu z wydziału, który mu był w rządy przez ojca wydzielony i wygnanemu, pozwolił powrócić do kraju.
Powrócił Zbigniew i kazał przed sobą nosić miecz jako znamię panującego.
Jego przechwałki i odgróżki oburzyły do żywego Bolesława III, tak iż zniecierpliwiony wymówił się, że rad by się go pozbyć.
Skwapliwie słudzy przyspieszyli zgon Zbigniewa, by się panu przypodobać.
Tym sposobem był Bolesław III uwolniony od przykrego nieprzyjaciela, ale sumienie dręczyć go poczęło, że się stał śmierci brata przyczyną.
Żadne pokuty, które publicznie dopełniał, uspokoić go nie mogły.

48.
Zmartwienie i osłabienie
Dręczony wewnętrzną niespokojnością Bolesław III doznał innych jeszcze strapień.
Bunty niektórych przemożnych urzędników zniewoliły go do surowego ich ukarania.