Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Rozgniewany o to Leszek, że Węgrzy układów nie dotrzymują i Rusinów uciskają, wezwał do Halicza Mścisława Mścisławicza, Był to jeden z tych zacnych ludzi, który się dla
dobra swych ziomków bezinteresownie poświęcał cały. Był on jednym z książąt smoleńskich, a wzywany od miast i książąt ruskich powaśnionych książąt godził lub karcił.
Właśnie władał w Nowogrodzie Wielkim, gdy do Halicza od Leszka Białego zaproszony został.
Pożegnał więc Nowogrodzian i nadbiegł do Halicza, skąd wygnawszy Węgrów utrzymał to niespokojne księstwo i Danielowi go oddał, gdy Daniel do dojrzałych i doświadczeńszych lat
doszedł.

63. Pomorze i Gdańsk. Swiętopełk
Zaspokojony od strony Rusi Leszek miał więcej strapienia od pobrzeży nad Morzem Bałtyckim rozciągłych.
Władał tam niegdyś Krzywousty od Rugii do Pregla. Lecz za Bolesława Kędzierzawego Niemcy za pośrednictwem krzyżowych wypraw podbili pogan Lutyków aż do Odry.
Nieco później Kazimierz Sprawiedliwy oddał władzy miejscowych panów okolice ujścia Odry i tytułu książęcia używać im pozwolił.
Reszta Pomorza z Gdańskiem powierzoną była wielkorządcom.
Ci książęta, pomorskich tytuł biorący, i wielkorządcy zastawiali się wielkiej podówczas na Morzu Bałtyckim duńskiej potędze.
Duńczycy zaś wdzierali się do całego Pomorza i Gdańsk opanowali. Lechia w rozerwaniu widocznie zaniedbywała całą tę okolicę.
Krajowcy sami broniąc się wynieśli na wielkorządcę spomiędzy siebie Świętopełka, który Duńczyków z Pomorza wygnał i Gdańsk odzyskał.
Leszek Biały uznał go za wielkorządcę tej obszernej prowincji, ale Swiętopełk chciał być oddzielnym książęciem.
Na to Leszek nie pozwalał, a niektórzy z książąt Piastów tego Świętopełkowi nie wzbraniali.
Leszek naznaczył powszechny książąt zjazd do Gąsawy, aby kłótnie między nimi pojednać. Miał tu przybyć i Swiętopełk. Przybył, ale jak niegodziwy zbójca.
Podstępem z łaźni Leszka na koń porwawszy, gdy go uprowadzić nie mógł, zabił.