Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Już się tu nie mógł nikt między szlachtą różnić jeden od drugiego. Ani pan, ani urzędnik nie mógł brać tytułu komesa (grafa).
Mógł się szczycić swym herbem i nazwiskiem, bo już każdy szlachcic, każdy rycerskiego stanu człowiek, był klejnotnik herbowy, miał swój familijny herb, przybierał nazwisko
ustalające się w familiach i do urzędów był gotów i usposobiony, byle posiadły.

107. Sejmy.
Izba poselska
Sejmy były bardzo często, najpospoliciej się zbierały w Piotrkowie. Na nich stanowiono różne prawa. Najważniejsze ustanowiono na sejmie w Nieszawie, 1454.
Zbierały się te sejmy dla stanowienia podatków, a że ze złych ustanowień podatków różne nieporozumienia po prowincjach nastały i sposób zbierania się sejmu nie był oznaczony,
więc żeby niepewności zapobiec, na sejm do Nowego Korczyna, 1468, ziemie i powiaty na sejmikach obrały posłów.
Odtąd tak zawsze było, że na sejmikach obierano posłów i dawano im pełnomocnictwa. Ci posłowie zjeżdżali się na sejm, gdzie i król, i senat przybywali.
Senat zasiadał w jednej izbie, a posłowie w drugiej. Jakie prawo przyjęły obie izby, to przyjmował król, a na które izba poselska nie zezwoliła, to się utrzymać nie mogło.
W izbie tej poselskiej była cała moc wolności i władzy szlacheckiej. Do izby poselskiej przypuszczano i reprezentantów miast.

108. Dom jagielloński pozyskuje korony.
Litwa miesza zgodą
Panowanie Kazimierza było długie, lat 45 trwające, i głośne w Europie.
Jego synom ofiarowano korony sąsiednie: a lubo Polacy ó to nie dbali, jednak najstarszy Kazimierza syn, [Władysław] naprzód czeską, 1471, a potem węgierską, 1490, posiadał.
Narzekali Polacy na Kazimierza, że ich zaniedbuje, a co złego się działo, to na niedbalstwo swojego króla składali.
Narzekali, że nie powściąga Litwy, która nie przestawała psoty Polszcze płatać, że jej więcej aniżeli Polakom sprzyja, i w niej czas trawi.