Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

W Gdańsku znajdowali się też wyborniejsi rękodzielnicy i rzemieślnicy. W Gdańsku robiono lepsze meble i pojazdy przed innymi europejskimi celujące.
Zdarzało się, że się w większych też miastach lepszy rzemieślnik czasem utrzymywał.

182.
Zwyczaje dostatniejszej szlachty
Zmienił się dużo dawny obyczaj u zamożniejszej szlachty, pośrednie miejsce między panami a drobną szlachtą trzymającej.
Dwór pospolicie drewniany, holenderskim towarem przyodziany. Na obiciach portrety antenatów pozawieszane. W izbach piece ogromne [z] kafli kolorowych, kominy do wielkiego ognia.
Proste stoły i stołki i porządny kredens, pełen cyny, szkła i prostego fajansu, były istotnym w komnatach meblem.
Ale po wielu domach nie brakło srebra i stały wyborniejsze komódki i stoliki sztucznie różnokolorowym drzewem, blaszką i perłową macicą wykładane.
Nie uginały się stoły jak dawniej pod srebrem, i łańcuchy na szyjach mniej noszono, i oręża na ścianach mniej zawieszano.
Ale stół niemniej był okwity, a węgrzyn, miody i gorzałka lały się ustawnie. Francuski zwyczaj mieszał się do krajowego.
Jak bogatsi szukali kucharzów hiszpańskich, włoskich, a najbardziej francuskich, tak i mierniej mający się, mniej pieprzyli i łagodniejszych francuskich potraw, pasztetów, galaret
używali, lubo kapusta, bigosy i inne narodowe przysmaki nie traciły wziętości swojej. Wszystkie potrawy na osobnych kładzione półmiskach poczynano w koło obnosić.
Do tego lokaje stali się potrzebni. Dawna czeladź poszła na folwarczną usługę, a we dworze do dawnych hajduków przybyli do służby kozacy i liberia.
Usługi było wiele, a przy gościnności pijatyka.
Uroczystości domowe, sądowe i trybunalskie kadencje, sejmiki, odpusty, jarmarki ściągały szlachtę, gdzie się traktowała zgodnie lub wadziła i rąbała.

183.