Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Pozór był naradzenia się, jak by ratować resztę państwa greckiego i Konstantynopol od Turków zagrożony. Zjechali się tedy Jagiełło i Zygmunt, 1429, w Łucku.
Tu Witołd, chociaż stary, dał się złudzić i zapragnął królem litewskim zostać, a na to koronę mu dać swoją cesarską mocą przyrzekł Zygmunt.
Witołd tak gorąco tej korony zapragnął, że w Wilnie wielkie poczynił przygotowania, gości pospraszał i wyglądał korony.
Opierali się temu Polacy, dniem i nocą czatując, nie dopuścili przejazdu cesarskim z koroną posłańcom. Witold ze zmartwienia, 1430, życia dokonał.
Z owych zaś około Turka narad nic nie było.

98.
Władysław III
Wkrótce syn Jagiełły Władysław III zostawszy królem polskim, wezwany był na króla węgierskiego, jako król węgierski pobił Turków.
Za namową Włochów zerwał zawarty i zaprzysiężony pokój i w drugiej wyprawie pod Warną, 1444, pobity, zginął. Niebawem Konstantynopol Turcy zdobyli, 1453.
Polacy w młodym Władysławie stracili króla, na którym wielkie pokładali nadzieje, a Turcy powtarzali, że zgon jego był karą niebios za złamanie przysięgi.

99.
Litwa
Jagiełło panował długo, lat 48, a syn jego Władysław III Warneński [Warneńczyk] niedługo, lat 10.
Jagiełło był to pan bardzo dobry, ale nie mający dosyć mocy duszy swojej, mężny w boju, lękliwy przez zabobonność. Miał on dużo zmartwienia z Litwą.
Chciał mieć koniecznie wielkich książąt namiestników, a z tymi inni książęta i panowie nie mogli zgody zachować. Przychodziło aż do rozruchów i do wojen domowych.
Tej nieprzyjemności doznał i syn, i następca Władysław III, gdy Litwa samowolnie sobie na wielkiego księcia wyniosła Kazimierza, drugiego syna Jagiełły, a młodszego Władysława
III brata. Gdy po niedługim, jak mówiliśmy, panowaniu Władysław III pod Warną poległ, tegoż Kazimierza Polacy królem obrali.
100.