Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Wiele z tego w tamte strony z dalszych stron przybywało, karawanami po Azji krążącymi albo okrętami rzeczypospolitych włoskich, a nade wszystko weneckimi przez Morze Śródziemne
przewożone było. Niektóre z tych towary były prosto z warsztatów i fabryk greckich lub włoskich albo tamtych krain płodem.
Z Niemiec najwięcej mały sklepikowy towar i cacka przychodziły; co równie w Polszcze wyrabiano.
Z północy miasta hanzeatyckie, a nade wszystko Lubeka, dostarczały śledzi, lepszego sukna i co z niższych Niemiec wzięły, gdzie już warsztaty się podnosiły.
Do tego związku hanzeatyckiego przystąpiły i polskie miasta Kraków i Gdańsk, dla ułatwienia handlowych stosunków.
Za dawnych bolesławowskich czasów kilka było dróg handlowych, teraz rozszedł się handel po licznych traktach od miasta do miasta i trakty handlowe we wszystkich przecinały się
kierunkach. Gdańsk podówczas stał się na Pomorzu najznamienitszym handlu stanowiskiem. Od czasu Swiętopełka cała pomorska kraina handlem mocno się zapomogła.
Stąd żegluga na Wiśle ważniejszą się stała i nad Wisłą w Mazowszu podnosiły się miasta, nawet i Warszawa między nimi ukazywać się poczęła.
Wiele zależało na ubezpieczeniu traktów i dróg oraz na odzyskaniu od Krzyżaków bogatego Pomorza, bo Krzyżacy posiadając go i dolną Wisłę trzymając utrudzali przewóz lądowy i
spław wiślany.

80. Porządek i prawa
Staraniem Łokietka drogi i trakty zabezpieczone były, bo łotrostwa i rozboje wytępił.
Już jego poprzednicy pozaprowadzali byli niektóre porządki, Łokietek uzupełnił je. Wejrzał on w bezprawia, jakie z przywilejów wynikły, i w upadek prawa polskiego.
Zapowiedział tedy, że wszystkie przywileje o tyle szanować będzie, o ile się z powszechnym zgadzają prawem.
Powszechne zaś prawo było ziemskie, to jest dawne polskie, które wskrzesić przedsięwziął dla szlachty i kmieci, oraz prawo miejskie, to jest niemieckie, czyli teutońskie dla
mieszczan i klasy ludzi tym prawem nadanych.