Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Mieczysław II i Ryksa
U złego gospodarza to i najlepsze zasiewy przez niewczesne zbieranie giną i najlepiej przychowany dobytek przez niedozór upada, i najlepsze zabudowania przez
niedbalstwo walą się, przez niepilność ogniem płoną.
Bolesław był dobry gospodarz, ale jego syn i następca Mieczysław II bardzo zły; a po jego krótkim panowaniu jeszcze gorzej się działo.
Pozostała po nim wdowa Ryksa, rodem Niemka, cesarzów niemieckich krewna, królować chciała.
Ale nie dbała na krajowe prawa, zwyczaje i porządki, gardziła Polakami, szydziła z ich obyczaju, który się dla niej grubym wydawał, wierzyła Niemcom i tych na urzędy podnosiła i
tak dalece swymi bezprawiami pojątrzyła umysły, że się na nią oburzyli, ona zaś zabrawszy korony, do Niemiec uciekła.
Za nią wyjechał z Polski syn jej małych lat, Kazimierz, który w Niemczech ćwiczył się w naukach i w sprawie rycerskiej, a Polska została bez panującego.
40.
Bezrząd, rozruchy, napaści, Masław
Dopiero wówczas stał się niezmierny w Polszcze nieład.
Osadnicy z różnych stron w czasie wojen pościągani i rolnicy wzięli się do broni przeciw panom możniejszym. I panowie między sobą nie byli zgodni.
Poganie głowę podnieśli, obalali kościoły i mordowali duchownych chrześcijańskich. Pełno było zabójstw. Korzystali z tego sąsiedzi i wpadli na łupież.
Rusini z jednej strony, a Czesi z drugiej. Okropna to łupież była.
Liczny dobytek i lud bezbronny z kraju był uprowadzony; wsi i miasta palone, skarby królewskie i kościelne łupione i zabierane. Wielka część kraju w pustynię zamieniona.
Nie było komu bronić tak ciężko strapionej ojczyzny, bo zawzięta była niezgoda.
Toż samo rycerstwo, ciż ludzie, którzy w zgodzie i jedności tak dzielnymi się za Bolesława Wielkiego pokazali, bez przewodnika, pomiędzy sobą poniechęceni i w kłótni, stali się
słabszymi.