Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Jadwiga pomogła mu do zaprowadzenia chrześcijaństwa w Litwie, do pogodzenia Nałęczów z Grzymalczykami, sama wygnała Węgrów z księstwa halickiego, a prędkim zgonem swoim
zakończyła krótkie panowanie swoje i zasmuciła naród.
Jagiełło wiedział, że stracił prawo do korony polskiej, ale Polacy, widząc pożytek zobopólny w swoim z Litwą połączeniu i uważając go za króla wolnie obranego, zatrzymali go
na tronie polskim.

96. Jagiełło wojuje Krzyżaki, przywilej w Horodle nadaje
Krzyżacy i cesarz Zygmunt chcieli byli tę jedność zerwać. Krzyżacy wojnę podnieśli.
Na głowę pod Grunwaldem, 1410, pobici, po odnawianej wojnie upokorzeni, przystali na pokój nad jeziorem Mielna [Melno], 1422, zawarty, zostali się przy swoich posiadłościach, a
zrzekli się pretensji do Żmudzi.
Jagiełło nie mógł, tak jak obiecał, przyłączenia Litwy dopełnić, bo musiał mieć wzgląd na krewnych książąt swoich, nawet stanowił wielkich książąt na namiestników.
Takim był brat stryjeczny Jagiełły Witołd, który nie chciał widzieć korzyści, jakie by Polacy pozyskali zawojowawszy Krzyżaków, i nie chciał im dopomagać.
Jagiełło, aby lepiej poprzeć wojnę tę, zwołał sejm narodów polskiego i litewskiego do Horodla [Horodła], 1413, i tam Litwie nadał przywileje.
Litewskich łacińskiego (Obrządku bojarów, czyli szlachtę uwolnił od służebności i obowiązków lennych, jakie byli swym panom i panującemu książęciu z posiadanych ziem od
czasu Gedymina obowiązani, a przypuścił ich do swobód i przywilejów szlachty polskiej.
Była stąd w Horodle niezmierna radość, szlachta litewska brała herby szlachty polskiej i serdecznie się z nią ściskała.
Nie przewidywali, jak wiele w tym pobrataniu trudności i przeszkód się znajdzie.
Zaraz Witołd i różni wielcy panowie, i pokrewni książęta dopełnienia przywilejów horodelskich nie dopuścili.

97.
Witołd chce być królem
Zygmunt cesarz, chcąc koniecznie Litwę z Polską poróżnić i rozerwać, wymyślił był zjazd w Łucku.