Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Ale wypadało Tatarów powściągnąć, Wołoszę na ziemiach tego księstwa siedzącą poskromić i z Olgierdem wielkim książęciem litewskim o Wołyń orężnie się rozeprzeć;
Tatarzy byli odparci bardzo skutecznie, lecz wyprawa na Wołochy nie najlepiej poszła.

92.
Olgierda wojny
Olgierd był najpotężniejszy Litwy mocarz i wielki wojownik; wszelako los szczęścia ważył się i Kazimierz nic nie stracił, tylko, ,1366, Łuck dał w lenność
swoim i Olgierda krewnym. Patrzcie, dzieci, na krajobraz pod liczbą 7: widzicie na nim, jak się bez zaboru granice Polski za Kazimierza rozszerzyły i jak ogromne było Olgierda państwo.
Kazał on rzeczompospolitym: pskowskiej, 1346, i Nowogrodu Wielkiego 1349 Litwie podlegać. Równie i Tatarów perekopskich, 1363, podlegać Litwie zniewolił.
Broniąc księcia twerskiego po trzy razy był pod Moskwą — 1368, 1370, 1373, granice swoje pod Możajsk podemknąwszy.
A tymczasem wspólnie z bratem swoim Kiejstutem bezprzestannie walczył z Krzyżakami. Kiejstut był jeden z największych tego czasu rycerzy.
Kiedy się Olgierd i Kiejstut postarzeli, wyręczali ich w boju przeciwko Krzyżakom ich synowie Jagiełło i Witołd.

93.
Kazimierz zamożny
Kazimierz Wielki był prawdziwie król wielki, bo wiele dobrego dla Polaków zrobił, ale był wolnych i niedobrych obyczajów, co go do wielu brzydkich przywiodło
postępków. Naród narzekał na niego, że się Pomorza wyrzekł.
Jak dalece był bogaty, dowiódł, gdy oszukiwany wielkie ,sumy wypłacał i pożyczał sąsiadom i gdy wydawał, 1363, wnuczkę za mąż za Karola IV cesarza.
Była to niemała uroczystość, gdy szczęśliwym przypadkiem zjechali się byli do Krakowa prócz cesarza i króla węgierskiego królowie duński i Cypru, wielu książąt i udzielnych
panów. Z królem Kazimierzem i Wierzynek, podskarbi królewski a krakowski mieszczanin, ich wszystkich traktował.

94.
Ludwik nie dba o Polską, ale przywileje szlachcie nadaje
Ludwik, następca Kazimierza Wielkiego, był także wielkim nazwany.