Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Wśród niezgód potworzyły się różne księstwa, gdzie niektóre linie dziedziczne władały: Połockie, Smoleńskie, Czerniechowskie, Włodzimierz nad Klaźmą, Halickie na Rusi
Czerwonej i bardzo wiele innych, które różnie długo trwały.
Włodzimierz nad Klaźmą z całą okolicą swoją był tylko ruską osadą, z innymi miastami, także też w tamtych stronach za lasami od Rusinów pozakładanymi.
Książęta jednak wzięli tytuł wielkich książąt i poniżyli wielkich książąt kijowskich. Była tedy Ruś bardzo rozerwana.
Z poniżenia Kijowa korzystał Halicz i stał się potężniejszym, ale domowe niezgody wciągnęły do niego Polaków i Węgrów.
Były stronnictwa polskie, węgierskie, które ułatwiły sąsiadom wpadać do tego potężnego księstwa i utrzymywać w nim swoje wpływy. Patrz krajobraz nr 4.

62.
Halicz
W Haliczu panowała była linia książąt od Jarosława Wielkiego przez Wołodora przemyskiego pochodząca.
Wdzierała się do tronu linia młodsza od kijowskiego Izasława II idąca. Z tej ostatniej Romanowi dopomógł był Kazimierz Sprawiedliwy i w Haliczu go osadził.
Niewdzięczny Roman, dziki i okrutny dla swoich poddanych, podniósł broń przeciw synowi dobroczyńcy swego, przeciw Leszkowi, wtedy, kiedy Leszek w Sandomierzu tylko panował.
Przyszło do walnej bitwy pod Zawichostem, w której Roman pobity zginął. Został po nim syn małoletni Daniel.
Dawał jemu opiekę Leszek i wzywał sąsiadów Węgrów, aby mu wsparcia nie odmówili.
Widząc Leszek, że nie może utrzymać Daniela, posadził na tronie halickim córkę swoją Salomeę i dał jej za męża Kolomana, królewicza węgierskiego, który się na króla
halickiego koronował. Ale niespokojny i wichrzący duch możnych Halicza panów nie mógł się zaspokoić ani potomkiem Izasława II, ani Lachem, ani Węgrzynem.
Panujący przez Kolomana Węgrzy oburzyli przeciw sobie Rusinów, bo prześladowali obrządek grecki.