Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Różnych on losów doznawał i w rożnych okolicach swoich podlegał innym narodom, swoim napaśnikom.
Powiedziałbym wam, co to były za narody, co ich uciskały, ale się boję, abyście się ich nie przelękły.
Byli to Scytowie, Sarmatowie, Bastarnowie, Gotowie, Hunowie, Gepidowie, Awarowie czyli Obrzyni.
Narody te były często nieliczne, ale znalazły sposoby, że daleko liczniejszych Słowian od czasu do czasu ucisnęły.
Wszakże szczęśliwym zbiegiem okoliczności i za pomocą bożą narody słowiańskie dzielnością swoją spod uciążliwego jarzma wydobywały się.
A gdy nazwisko Słowian przybrały, wtedy były wolne i na bardzo liczne, często wcale małe dzielili się ludy, czyli narody.
Ale żeby to poznać, wróćmy do krajobrazu pod liczbą 1, na który patrząc szukajcie tych nazwisk, o których wam powiem.

14.
Słowiańszczyzna zachodnia
Patrzcie — od lewej ręki jest strona zachodnia.
Tu od strony niemieckiej pomiędzy Elbą i Odrą byli Słowianie Winidy [Wenedzi], między którymi Obotryci [Obodrzyce] i Lutycy, czyli Wilcy [Wieleci] ponad Morzem Bałtyckim; Syrbowie
[Serbowie] aż do rzeki Sali i Luziki [Łużyczanie] z Milzienami [Milczanami].
Pomiędzy górami koło Elby Czesi z miastem Pragą w ziemi Boemią zwanej utworzyli państwo, które królom niemieckim i cesarzom hołdowało, które chrzest święty i naukę
chrześcijańską przyjąwszy, zdobywało sąsiednie ludy, jako to Śląsk z miastem Wrocławiem, Morawy i Chrobatów z miastem Krakowem.
Koło Gór Karpackich siedzieli Bieli, czyli Wielcy Chrobatowie, czyli Kroatowie, u których właśnie było wspomniane miasto Kraków.
W nim niegdyś panował Krak, a po nim Wanda, jako poświadczają krajowe powieści i usypane pod ich nazwiskami mogiły. Obok byli Chrobatowie Czerwieni.
15.
Słowiańszczyzna południowa
Z Bielochrobatów wyszły osady na południe za Dunaj ku brzegom Adriatyckiego Morza i tam pod imieniem Kroatów, Dalmatów, obok Serbów i Słowaków
zamieszkali.