Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Łokietek tymczasem w lata zachodził, starzał się, już lat siedemdziesiąt liczył.
84.
Sejm Chęciński
Przygotowywał się do dalszej wojny Łokietek, a chcąc dobrze o potrzebach Rzeczypospolitej, czyli państwa, naradzić się, zwołał, 1331, uroczysty i powszechny
zjazd do ,Chęcin na wielkie wieca, czyli na sejm. Był to pierwszy powszechny narodu, czyli reprezentacji narodowej sejm.
Zasiedli senatorowie wszyscy, kanclerze księstw i inni urzędnicy, i panowie w jednej izbie, a posiwiały w trudach i przeciwnościach król Łokietek zdjął z siebie zbroję, aby w
znamionach monarszych usiadł na tronie i przewodniczył sejmowym obradom.
Stanowiono prawa, które w jednymże państwie pod jednymże panującym dla Wielkopolski, dla Małopolski i dla wszystkich księstw jednostajne być powinny.
Na tymże sejmie obmyślano środki obrony i radzono o powszechnym podatku.
Tak król Łokietek nie z samym, jak dotąd bywało, senatem o potrzebie królestwa radził i stanowił, ale wspólnie z prałatami, baronami i szlachtą.

85.
Stan szlachecki i inne klasy ludzi
Od tej pamiętnej chwili sejmu Chęcińskiego otwiera się w dziejach polskich nowy do uważania Widok, to jest działanie stanu szlacheckiego.
Dotąd niewielu możnych prałatów lub panów działało, odtąd coraz więcej stan szlachecki. Dotąd uprzywilejowani pojedynczy, odtąd uprzywilejowany stan.
Wywiódł go do tego znaczenia król Łokietek, prowadząc go do obrony ojczyzny i do narad nad losem ojczyzny. Odtąd we wszystkim przodkuje stan szlachecki.
Obok niego był stan miejski, dostatkami zamożny, a prawem niemieckim od reszty narodu odosobniony.
Trzeci na ostatek stan był kmiecy, czyli wieśniaków, w wielkiej części szlacheckie trzymający ziemie, a zatem lubo wolny, w pewnym sposobie szlachcie podległy, zawsze jednak pod
tymże prawem ziemskim co szlachta zostający. Między szlachtą, czyli stanem rycerskim nie było jeszcze równości.