Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Mnożyło się przyczyn niezgody, która zawichrzyła panowanie Stanisława Augusta.
204.
Konfederacje: radomska
Dwory petersburski, berliński i inne podały żądanie, aby dysydenci w Polszcze do dawnych praw i swobód swoich przywróceni byli.
Na wyraźne żądanie księcia Repnina, posła rosyjskiego, konfederacja książąt Czartoryskich rozwiązaną została, veto do całej prawie mocy swojej wrócone zostało.
Dysydenci niektórzy, chcąc rychlej prawa swe odzyskać, tworzyli pod wpływem dworów ościennych konfederacje.
Stanisław Brzostowski i wielu królowi i Czartoryskim mniej przychylnych także też wiązali konfederacje, którym Rosja opiekę ofiarowała.
Książę Karol Radziwiłł dał się uwieść namowom Stanisława Brzostowskiego i powróciwszy do kraju wiązał się z konfederatami.
Książę Repnin dokazał, że wszystkie konfederacje, jakożkolwiek sprzecznych celów, połączyły się w jedną i utworzyły konfederację radomską pod laskami Radziwiłła i
Brzostowskiego. I to jeszcze książę Repnin wyjednał, że konfederacja radomska przyjęła gwarancję Rosji i że do niej sam król Stanisław August przystąpił.
Konfederacja ta złożyła sejm w Warszawie, na którym okazał się potężny opór w sprawie dysydentów, w Skutku czego Kajetan Sołtyk biskup krakowski, Józef Andrzej Załuski biskup
kijowski i Wacław Rzewuski wojewoda krakowski z synem Sewerynem jako główne przeszkody z Warszawy do Rosji wywiezieni zostali.

205.
Konfederacja barska
Ten odmęt niezgody, który trapił i dwór królewski i w rozlicznych konfederacjach cały kraj, stał się pobudką do nowych konfederacyj, które ciężki krwi
rozlew za sobą pociągnęły. Narzekano na zawody, narzekano na króla, narzekano na znieważenie praw i wolności.
Tworzyły się konfederacje przeciw wpływowi cudzoziemców, za niepodległością Rzeczypospolitej i za religią. Najznamienitsza z tych była konfederacja barska.