Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Układ ten, zmieniając granice, dał początek księstwom śląskim, których w potomkach najstarszej linii Krzywoustego pomnożyła się dość znaczna liczba.
Linia ta zrzeczenia się swego nie zawsze dotrzymywała, cierpiąc na tym, że przez to ukrzywdzoną została.
W tych czasach zginął był Henryk w wojnie przeciw Prusakom, dlatego po nim Sandomierz oddany był najmłodszemu, dotąd nic nie mającemu Kazimierzowi, Sprawiedliwym zwanemu.
Po śmierci zaś Bolesława IV Kędzierzawego Mazowsze i Kujawy odziedziczył syn jego Leszek, a koronę Mieczysław Stary książę Polski [Wielkopolski].
55.
Mieczysław III wygnany
Mieczysław III Stary chciał podnieść osłabioną władzę panującego i tym możnych, to jest panów duchownych i świeckich, obraził; jego urzędnicy
dopuścili się niesprawiedliwości.
Biskupi i panowie świeccy udali się tedy do Kazimierza, który im swej opieki odmówić nie umiał, a tym sposobem, na miejscu wygnanego Mieczysława III Starego, Kazimierz Sprawiedliwy
panować zaczął. Wkrótce po zgonie Leszka, tenże Kazimierz Mazowsze i Kujawy objął, a tak bardzo obszerne posiadał kraje.

56. Co to jest Lechia?

Zawsze jednak Polska podzieloną była i z tych podziałów wybrnąć nie mogła.
Skoro jaki książę umierał, księstwem dzielili się jego synowie, po bezpotomnych najbliżsi dziedziczyli, stąd Lechia raz na liczniejsze księstwa, drugi raz na mniej liczne
podzielona była. Lechią się, a nie Polską nazywała, bo kiedy w niej oddzielny był książę Polski, a zatem kraj cały i państwo nazywane było Lechią.

57.
Kazimierz Sprawiedliwy. Senat
Lechia podzielona była na biskupstwa i księstwa, a każdy książę miewał wojewodę, stąd liczba wojewodów pomnożyła się.
Biskupi, zwołani od Kazimierza Sprawiedliwego, złożyli byli, 1180, w Łęczycy synod, na którym stanowili prawa zabezpieczające własność tak duchowną, jak kmiecą od napaści
przemożniejszej szlachty.