Lelewel Joachim - Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Dzieje Polski potocznym sposobem opowiedziane

Jak człowiek ciężko chory, gdy mu gangrenę wykroją albo nogę utną, albo po ciężkiej gorączce leży osłabiony, tak schorzała Polska po tylu srogich cierpieniach, prawdziwie
odrętwiała i bezczynną się stała. Niewiele tylko znamienitszych, a zawsze nieszczęsnych wypadków przytaczać można.
Za Augusta II, 1721 [1724], podrażnieni torunianie poburzyli się. Za to wyrokiem sejmu surowo karani i niewinny ich miasta prezydent ścięty.
Zdarzenie to przypomniało Polskę Europie i wszędzie przykre czyniło wrażenie.
W czasie bezkrólewia po Auguście II sejm konwokacyjny, 1733, uznał dysydentów za niezdolnych posiadać urzędy.
To prawem określał, co już w skutku od niejakiego czasu było, ale taka ustawa odejmowała nadzieję dysydentom, aby się mogli wyrozumiałości od rodaków swoich doczekać.

196.
Stanisław Leszczyński
W czasie bezkrólewia uchwalono zgodnie obrać Piasta na króla, to jest spomiędzy siebie rodaka.
Cnoty Stanisława Leszczyńskiego, w czasie jego niedoli, stawały się lepiej poznawane, ile gdy Ludwik XV poślubił sobie córkę jego.
Na Leszczyńskiego tedy obróciły się wszystkich oczy i Leszczyński królem obrany został.
Lecz dwory wiedeński i petersburski nie radzi byli widzieć na tronie polskim teścia, a zatem sprzymierzeńca króla francuskiego, przedsięwzięły zapobiec temu.
Na wiadomość, że wojska rosyjskie do Polski wkroczyły, kanclerz Michał Wiśniowiecki, z dwoma województwami, a za nim Hozjusz biskup poznański i różni panowie, usunęli się za
Pragę i wsparci od wojska rosyjskiego ogłosili królem Augusta III elektora saskiego. Lubo Leszczyński z Francji pośpieszył do Warszawy, ale nie zdążył się umocować.
Przed następującym wojskiem rosyjskim usunął się do Gdańska, gdzie oblężony. Naród osłabiony, nie mógł go utrzymać, francuskie posiłki były niedostateczne.
Leszczyński z Gdańska oblężonego, wśród niebezpieczeństw przebrany uszedł. Jego stronnicy pokonani. Wiele domów przy tym zdarzeniu podupadło.
O Leszczyńskiego Francja z Austrią nad Renem wojnę rozpoczęła.